Δέκα αντιαεροπορικά συστήματα για τον «θόλο»
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Αθήνα έχει προχωρήσει σε μια άτυπη προσφορά για την προμήθεια δέκα αντιαεροπορικών συστημάτων GBAD (Ground Based Air Defence) από τη γερμανική εταιρεία Diehl. Αυτή η ενέργεια αποτελεί μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της ελληνικής κυβέρνησης για να ερευνήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα που θα συμβάλουν στη δημιουργία της πολυστρωματικής αεράμυνας, γνωστή ως «θόλος».
Σύμφωνα με πηγές πλήρως ενημερωμένες για τη διαδικασία, η προσφορά έχει παραδοθεί ήδη στην πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας, και αναμένονται περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις τιμές και τη διαθεσιμότητα των συστημάτων. Ο αριθμός των δέκα αντιαεροπορικών συστημάτων προκύπτει ως απαίτηση της ελληνικής πλευράς, προκειμένου να καλυφθούν τα κενά που δημιουργούνται από την αντικατάσταση των ρωσικής προέλευσης OSA και TOR-M1, οι οποίες, για ποικιλία λόγων, δεν υποστηρίζονται πλέον.
Σύμφωνα με την προσφορά που έχει στα χέρια της η ηγεσία, οι δέκα αντιαεροπορικές συστοιχίες IRIS-T SL εκτιμώνται ότι θα κοστίσουν περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ, με αναμενόμενους χρόνους παράδοσης που κυμαίνονται από 18 έως 36 μήνες. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το σύστημα είναι συμβατό με τα ήδη υπάρχοντα βλήματα IRIS-T στο ελληνικό οπλοστάσιο, μέρος των οποίων κατασκευάζεται από την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, όπως η ΕΑΣ, η ΕΑΒ και η IDE. Επιπλέον, το IRIS-T SL μπορεί να διασυνδεθεί με τους Patriot και άλλα αντιαεροπορικά συστήματα της ελληνικής αεράμυνας.
Μεικτή λύση για αποτελεσματικότερη αεράμυνα
Για να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της σύγχρονης αεράμυνας, η Αθήνα εξετάζει ένα μεικτό σχήμα αντιαεροπορικών όπλων, το οποίο θα περιλαμβάνει τα ευρωπαϊκά συστήματα IRIS-T SL και τα ισραηλινά BARAK. Αυτά τα δύο συστήματα φαίνεται να προβάλλουν δυναμικά έναντι άλλων διαθέσιμων επιλογών, καθώς και οι δύο κατασκευαστές συνεργάζονται με εταιρείες της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας, ικανοποιώντας έτσι μια από τις κύριες προϋποθέσεις που έχει θέσει η ελληνική πλευρά. Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι το κόστος για την προμήθεια αυτού του μεικτού στόλου αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 4 και 5 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Για να στηρίξει τη δαπάνη αυτή, η ελληνική κυβέρνηση εξετάζει τη δυνατότητα άντλησης ευρωπαϊκών πόρων μέσα από το πρόγραμμα ReArm EU, που αποσκοπεί στην ενίσχυση των οπλικών προμηθειών για τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ένα ισχυρό επιχείρημα στην κατεύθυνση αυτή είναι το γεγονός ότι το IRIS-T αποτελεί κεντρικό στοιχείο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας ESSI (European Sky Shield Initiative), στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα, και συμβαδίζει με την κοινή αμυντική πολιτική της Ενωσης. Η δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αντιαεροπορικής «ασπίδας», η οποία προτάθηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Ντόναλντ Τουσκ, έχει προκαλέσει θετική ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες και αναμένεται να αποτελέσει τον «οδικό χάρτη» για κοινές αμυντικές προμήθειες.
Αναμένοντας τις αποφάσεις για αμυντικά συστήματα
Σε κάθε περίπτωση, οι τελικές αποφάσεις σχετικά με τα οπλικά συστήματα που θα συνθέτουν την πολυστρωματική αεράμυνα δεν αναμένονται να ληφθούν πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2026, είτε μέσω διακρατικής συμφωνίας είτε μέσω διαγωνισμού. Η υλοποίηση του προγράμματος τοποθετείται για τα τέλη της δεκαετίας, γεγονός που υποδεικνύει τη σοβαρότητα και τη στρατηγική σκέψη πίσω από αυτήν την πρωτοβουλία.
Ο 12ετής Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ), στο πλαίσιο του οποίου συμπεριλαμβάνεται και ο αντιαεροπορικός θόλος, πρόκειται να λάβει το πράσινο φως από το ΚΥΣΕΑ, το οποίο συνεδριάζει σήμερα το μεσημέρι υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Η έγκριση του κυβερνητικού οργάνου θα καλύπτει τον συνολικό σχεδιασμό και όχι επιμέρους προμήθειες συστημάτων, και θα λειτουργήσει ως έναυσμα για την υλοποίηση του προγράμματος. Για κάθε αμυντικό σύστημα που περιλαμβάνεται στο ΜΠΑΕ, θα ακολουθηθεί η γνωστή διαδικασία υποβολής για έγκριση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής και έπειτα στο ΚΥΣΕΑ.